Jakie usterki zdarzają się maszynom CNC? 28-12-2024
Maszyny CNC to zaawansowane urządzenia, od których niejednokrotnie zależy operacyjność całego zakładu przemysłowego. Ich ogromną zaletą jest wielofunkcyjność, osiągana dzięki programowalnej pracy i różnorodności narzędzi. Konsekwencje przestojów spowodowanych przez awarie są więc poważne. Każdy producent maszyn CNC wie, że wszelkie usterki mogą negatywnie odbijać się na szybkości produkcji, a także generować duże koszty związane z naprawami. Dlatego dbanie o ich sprawność powinno leżeć w interesie całej firmy. Jak więc operować tymi urządzeniami, mając na uwadze ich długowieczność?
Jakie usterki zdarzają się maszynom CNC?
Konstruktorzy maszyn nieraz ograniczają w nich liczbę części ruchomych. Powód jest prosty: to one podlegają zużyciu, co w końcu może prowadzić do defektów. W obrabiarkach CNC awaryjne bywają elementy układu napędowego. Zużycie cierne silników krokowych, przekładni i pasów napędowych pogarsza precyzję urządzenia i spowalnia je. Błędy pracy mogą mieć też przyczynę w elektrowrzecionach. Z uwagi na ich ogromną szybkość obrotową są one wrażliwe na przegrzewanie i drgania. Zdarzają się także usterki hydrauliczne w układzie chłodzenia płynem. Pracuje on pod ciśnieniem, niekiedy może więc dochodzić do wycieków.
Zużycie elementów eksploatacyjnych obrabiarek CNC
Jak to często bywa w maszynach, pewne elementy podlegają tzw. naturalnemu zużyciu i nie ma na to praktycznie żadnej rady. Na szczęście nie liczy się to jako usterka i takie zużycie można przewidywać. W omawianych przypadkach chodzi przede wszystkim o narzędzia obróbcze, czyli frezy, gwintowniki, noże, piły czy wiertła. Dla wydajnej pracy powinny być one bardzo ostre. Niestety, im ostrzejsza krawędź, tym łatwiej ją stępić. Producent maszyn CNC dostarcza końcówki robocze ze szczególnie odpornych gatunków stali, lecz żadne nie są niezniszczalne.
Z pomocą przychodzi sama konstrukcja obrabiarek, która zawsze daje możliwość wymiany narzędzi. Ta czynność też może być zautomatyzowana dzięki magazynkom. Obowiązkiem operatora jest dbać o dostateczny zapas części eksploatacyjnych. Na wypadek ich awaryjnego uszkodzenia zawsze lepiej mieć zapas na podorędziu.
Zużyciu podlegają także smary, konieczne dla zmniejszenia tarcia w prowadnicach i łożyskach. Wiele modeli CNC ma systemy smarowania ze zbiornikami i pompami smaru, które automatyzują to zadanie. Jednak nadzór nad nim i, oczywiście, uzupełnianie zapasu są niezbędne.
Jak dbać o maszynę CNC na co dzień?
Podstawowa porada jest bardzo prosta, acz nużąca: dbać o czystość. Podczas cięcia, wiercenia, frezowania, szlifowania i toczenia praktycznie zawsze pojawiają się odpady – większe wióry i lekki pył. Jeśli nie będą kontrolowane, to będą się zbierać nie tylko na podłożu dookoła, ale i w newralgicznych punktach samej maszyny: przy silnikach, uszczelkach czy złączach elektrycznych. Może to utrudniać pracę mechanizmów i je przegrzewać, a czasami nawet powodować zwarcia – opiłki metalowe są wszak przewodzące elektrycznie. Dlatego dbanie o czystość jest absolutnym priorytetem. Odpowiedzialny producent maszyn CNC zaleca usuwać zanieczyszczenia z elementów ruchomych oraz stołu roboczego na bieżąco, o ile to możliwe, a przynajmniej raz dziennie. W utrzymaniu czystości pomagają systemy odciągu wiórów, standardowe w wielu konstrukcjach.
Regularne doglądanie to podstawa
Wśród porad, jak dbać o maszynę CNC musi znaleźć się jej nadzorowanie podczas codziennej pracy. Technik powinien zawsze zachowywać czujność i dostrzec w porę takie sygnały ostrzegawcze, takie jak zbyt głośna praca, lub grzanie się. Do ich przyczyn należą powstające luzy w łączeniach śrubowych maszyny, zużycie łożysk lub zużyte smary. Bardzo niepokojące są wycieki oleju i płynu chłodniczego – mogą świadczyć np. o uszkodzonych uszczelkach.
Przed awariami ostrzega także kontrola jakości wytwarzanych przedmiotów. Każdy spadek precyzji pracy poniżej normy oznaczać może nadmierne zużycie elementów prowadzących, źle działające czujniki albo błędy kalibracji narzędzi.
Przeszkolona kadra zapobiegnie usterkom
Trafne rozpoznanie niepoprawnego działania wymaga doświadczenia, dlatego zakład ma obowiązek dbać o przeszkolenie swojej kadry. Z praktycznych względów nie opłaca się uczyć, jak dbać o maszynę CNC z uwzględnieniem wszystkich detali konstrukcji – jest ona po prostu za bardzo skomplikowana. Producenci tego sprzętu zazwyczaj oferują jednak szkolenia z zakresu obsługi, konserwacji i bezpieczeństwa. Warto z nich skorzystać, aby poznać zasady profilaktyki najczęstszych awarii.
Okresowa konserwacja i naprawy
Podobnie jak w przypadku samochodów, pomocne dla zachowania długowieczności maszyn CNC są regularne przeglądy techniczne. Ich częstość zależy od konstrukcji i intensywności eksploatacji – to kwestia do ustalenia z producentem. Inżynierowie wyspecjalizowani w ich przeprowadzaniu mają praktyczne zdolności znajdowania oznak zużycia, zanim dojdzie do przestojów. Często zatrudnieni są oni u dystrybutorów maszyn, warto więc ustalić na początku warunki współpracy. Szybkość reakcji na awarię jest przecież kluczowa dla dobra zakładu.
Co ciekawe, systemy oprogramowania CNC dają możliwość dostępu zdalnego. Szyfrowane połączenie z komputerem maszyny przez Internet i telefoniczna rozmowa z personelem na miejscu daje możliwość diagnozowania wielu błędów, nawet kiedy specjalista nie jest obecny.
Podkreślmy raz jeszcze, że codzienne dbanie o czystość, a także gładką i bezpieczną pracę urządzeń CNC jest kluczowe dla dobra linii produkcyjnej i dla budżetu firmy. Ich technologiczne zaawansowanie daje ogrom korzyści, ale także sprawia, że poważniejsze naprawy są bardzo kosztowne.
